تقویت حافظه بلند مدت

سه اصل تقویت حافظه بلند مدت

رشد و تقویت حافظه، آرزو و هدف بسیاری است. رشد حافظه بلند مدت و افزایش توان نگهداری داده ها در ذهن، نیاز به رعایت اصولی دارد که بارها در روان‌شناسی یادگیری مورد بررسی قرار گرفته است.

این مقاله، قصد دارد به صورت مختصر و مفید، سه اصل ماندگاری داده در حافظه بلند مدت را ، آموزش دهد.

بر اساس یافته‌های روان‌شناسی یادگیری، با رعایت سه اصل و سه نکته می‌توان بهره‌وری حافظه بلند مدت را بهبود بخشید:

اصل اول: بسط دادن

اصل دوم: ربط دادن

اصل سوم: تصویرسازی

(کتاب ضرورت‌های روان‌شناسی یادگیری ص45)

در ادامه این اصول توضیح داده خواهد شد.

دکتر صادق عباسی

اصل اول: بسط دادن

بر خلاف تصور بیشتر افراد که گمان می‌کنند هر چه داده کمتر باشد بهتر در ذهن می‌ماند باید گفت، «هر چه داده بیشتر باشد، بهتر در ذهن می‌ماند».

منظور از بیشتر بودن داده، این است که هر زمان قصد حفظ کردن محتوا یا هر داده‌ای را دارید، آن داده و محتوا را به صورت تنها و بدون تفسیر کردن، معنا کردن، بسط دادن یا تحلیل کردن، حفظ نکنید. اگر بدون بسط دادن و داده پردازی، محتوایی را به ذهن بسپارید، باید انتظار فراموش کردن آن را نیز داشته باشید.

هر زمان قصد حفظ کردن محتوا یا داده‌ای را دارید تلاش کنید آن‌را تحلیل کنید، دقیق‌تر بررسی کنید، با محتوایی دیگر آن‌را تفسیر کنید یا بسط بدهید و یا مرادف یا معانی مختلف آن‌را برررسی کنید. این اقدام باعث بسط معنایی شده و عملکرد حافظه شما را به صورت چشمگیری افزایش می‌دهد.

اصل دوم: ربط دادن

هر زمان قصد حفظ کردن محتوایی را دارید، سعی کنید بین محتوای خود داده و همین‌طور داده جدید و داده‌هایی که قبلا آن‌ها را حفظ بودید، رابطه برقرار کنید. رابطه برقرار کردن، باعث ایجاد یک رشته معنایی شده و عملکرد حافظه را بهبود می‌بخشد.

ذهن به گونه‌ای است که اگر بتوانید یک رشته معنایی را به ذهن بسپارید، با گذر زمان اگر یک نقطه از رشته به ذهن شما خطور کند، تمام رشته در ذهن شما تداعی خواهد شد و محتوا از حافظه شما بازیابی می‌شود.

ایجاد رابطه نقش بسیار مهمی دارد و همین‌طور مهارت شما در ایجاد رابطه نیز بسیار حائز اهمیت است. به یاد داشته باشید هر چه مطالعه شما بیشتر باشد، دانش زمینه‌ای شما بیشتر شده و توان شما برای ایجاد ربط بین داده‌های جدید و قدیم بیشتر می‌شود. پس مطالعه روزانه بر عملکرد حافظه مؤثر بوده و باعث تقویت حافظه می‌شود.

اصل سوم: تصویرسازی

هرچه داده‌هایی را که قصد حفظ کردن آن دارید، به صورت عینی و فیزیکی در ذهن خود تصویرسازی کنید، داده‌ها در ذهن شما ماندگار تر بوده و در حافظه شما بهتر بازیابی می‌شوند.

بسیاری از داده‌ها به سادگی قابل تبدیل به تصویر یا درکی تصویری ندارند، اما شما می‌توانید به دلخواه خود برای آن‌ها وضعیتی تصویری، بسازید یا تخیل کنید.

خلاقیت خود را به کار بیندازید و داده‌های مختلف هرچند دشوار و مفهومی را به تصویر‌های ذهنی تبدیل کنید و اثربخشی آن‌را مشاهده کنید.

بار دیگر که قصد داشتید محتوایی را به ذهن بسپارید و حفظ کنید، این اصول را رعایت کنید تا به بهترین نحو، داده‌ها در حافظه بلند مدت شما ماندگار شود.

به امید موفقیت روز افزون شما

محمد صادق عباسی